| Bilindiği üzere, yıllık gelir vergisi beyannamelerinin 1-25 Mart tarihleri arasında verilmesi gerekmektedir. 2014 yılında elde edilen gelirlerin beyan durumu Gelir Vergisi Kanunu’nun 85. ve 86. Maddelerine göre belirlenmektedir. Öte yandan, bazı yatırım araçlarından sağlanan gelirler ise aynı Kanunun Geçici 67. Maddesine göre vergilenmekte olup, bu gelirler (Maddenin 11. fıkrasındaki isteğe bağlı beyan durumu bir tarafa bırakılırsa) yıllık beyanname ile beyan edilmemektedir. |
| 2014 yılı gelirlerinin yıllık beyanname ile beyanında özellik arz eden bu yeni düzenlemelerden bazılarını kısaca şu şekilde hatırlatabiliriz: |
| - Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ödenen katkı paylarının vergi matrahının hesabında ücretten ve yıllık beyanname ile beyan edilen gelirden indirimine son verilmiştir. |
| - Şahıs sigorta primlerinin ücretten ve yıllık beyanname ile beyan edilen gelirden indirimi ile ilgili hükümler de değiştirilmiştir. Eskisinden farklı olarak; hayat sigorta primlerinin tamamı değil yüzde 50’si indirime esas alınacaktır. Buna karşılık diğer şahıs sigorta primlerinde böyle bir kısıtlama olmayıp tamamı indirim hesabına dahil edilecektir. Ücret ve beyan edilen gelirin yüzde 5’i olarak belirlenmiş sınırlama yüzde 15’e çekilmiş, asgari ücretin yıllık tutarını aşamama sınırı ise aynen korunmuştur. Yıllık beyannamede beyan edilen gelirin yüzde 15’i ve yıllık asgari ücret tutarını aşamama sınırının tespitinde; işverenler tarafından ücretliler adına Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ödenen katkı payları ile gerek ücret ve gerekse yıllık beyannamede indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı birlikte dikkate alınacaktır. |
| - Konut kira gelirleri için geçerli olan istisnadan (2014 için 3 bin 300 liradır) yararlanma hususunda yeni bir şart getirilmiştir. Halen mevcut hükümlerde; ticari, zirai ve mesleki kazancını yıllık beyanname ile beyan edenler bu istisnadan yararlanamamaktadır. İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde de, bu istisnadan yararlanılamaz. Yapılan değişiklikle bunlara ilave olarak; istisna haddi üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı ücret gelirleri için uygulanan vergi tarifesinin 3. dilim sınırını (2014 için 27 bin lira) aşanlar da bu istisnadan faydalanamayacaktır. Buna göre, örneğin ücret geliri ile konut kira geliri elde eden bir kişi, ücret geliri yıllık beyana tabi olmasa bile bu iki gelir unsuru toplandığında yukarıdaki sınırı aşıyorsa, konut kira geliri için istisnadan faydalanamayacaktır. Konut kira geliri olan kişilerin; maddede sayılan gelir unsurlarının gayrisafi tutarlarının beyana tabi olup olmadığına bakmaksızın konut kira hasılatı ile toplayarak istisnadan yararlanma imkanına sahip olup olmadıklarını hesaplamaları gerekmektedir. Eğer, elde edilen konut kira geliri 3 bin 300 liranın altında ise yukarıdaki hesaplamalara gerek olmaksızın istisnadan yararlanılabilecektir. Ayrıca işyeri kira gelirleri için ise beyan sınırı 27.000 TL olarak belirlenmiştir. |
| - Daha önce de belirttiğimiz üzere, ticari, zira veya mesleki kazançlarını yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olanların istisnadan hiçbir şekilde yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır. |
| Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda aşağıda yer alan evrakların tarafımıza ivedilikle ulaştırılması ve gerekli bilgilendirmelerin tarafımıza bilgi verilmesi gerekmektedir. |
| Serbest Meslek Kazancı dışında başkaca bir gelirinin olup olmadığına bakılarak |
| a- Birden Fazla İşverenden Elde Edilen Ücret Geliri |
| b- Menkul Sermaye İratları Ve Gayri Menkul Sermaye İratları |
| c- Türkiye dışında elde edilen gelirler |
| d- Tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi Kanunu uygulaması bakımından kar payı sayılan gelirler |
| e- Değer artış kazançları |
| f- Diğer kazançlar |
| Yukarıda sayılan kazançların ayrıca elde edilmesi durumunda kazanca ilişkin belgelerin asılları ile birlikte müşavirliğimize sunulması gerekmektedir. |
| Yukarıda elde edilen gelirlerden aşağıda yer alan giderler ise indirim konusu yapılabilmektedir. |
| Ticari kazançtan indirim konusu yapılabilecek hususlar şunlardır; |
| 1- Hayat/Şahıs sigorta primleri, |
| 2- Eğitim ve sağlık harcamaları, |
| 3- Bağış ve yardımlar, |
| 4- Sponsorluk harcamaları, |
| 5- Ar-Ge harcamaları, |
| 6- Doğal afetler ile ilgili ayni ve nakdi bağışlar, |
| 7- Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar, |
| 8- Girişim Sermayesi Fonu olarak ayrılan tutarların indirimi, |
| 9- Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara hizmet veren bazı sektör işletmelerinin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara ilişkin indirim, |
| 10-Bireysel Katılım Yatırımcısı indirimi, |
| 11-Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar. |
| 2014 yılında yukarıda yer alan harcamalara ait varsa evrakların gelirlerden indirim konusu yapılabilmesi için müşavirliğimize belge asılları ile birlikte ivedilikle ulaştırılması gerekmektedir. |
| Bu indirimlere ait işlem, sınır ve açıklamalara yazımızın aşağısında yer verilmiştir. |
| a) Hayat/Şahıs Sigorta Primleri |
| 1/1/2013 tarihinden itibaren, yıllık beyanname veren mükellefler için vergi matrahlarının tespitinde bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları indirim konusu yapılamayacaktır. |
| 1/1/2013 tarihinden itibaren elde edilen gelirler için verilecek yıllık gelir vergisi beyannamelerinde, bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin beyan edilen gelirin % 15’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. |
| İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır. Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları hiçbir şekilde indirim konusu yapılmayacaktır. |
| Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri; |
| ●● Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile, |
| ●● Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin %100’ünden oluşmaktadır. |
| İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. (2013 yılı gelirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı 12.00,6 TL’dir). |
| b) Eğitim ve Sağlık Harcamaları |
| Aşağıda belirtilen şekilde yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirin % 10’unuaşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilir: |
| - Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır. |
| - Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzelkişilerden alınacak belgelerle tevsik |
| edilmelidir. |
| - Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır. |
| “Küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25yaşını doldurmamış çocukları ifade etmektedir.İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında gayrisafi hasılattan giderler düşüldükten, geçmiş yıl zararları ve indirimler düşülmeden önceki safi irat esas alınacaktır. |
| c) Bağış ve Yardımlar |
| - Sınırlı İndirilecekler |
| Gelir vergisi mükellefleri, genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri,belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerde zikredilen kurum/kuruluş, dernek veya vakıflara yapılan bağış ve yardımların yıllık toplamı beyan edilecek gelirin %10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yaptıkları bağış ve yardımları yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerinden indirim konusu yapabilirler. |
| Sınırsız İndirilecekler |
| a) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve 100 yatak kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu (Kalkınmada Öncelikli Yörelerde 50 yatak kapasiteli) ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirilebilecektir. |
| Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ve diğer tesisler ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethane ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin yapımı veya bu tesislerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların (harcamaların)herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın vergi matrahının tespitinde dikkate alınabilmesi için bu bağış ve yardımların genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köylere yapılması gerekmektedir. |
| Ayrıca, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethaneler ve/veya Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası veya faaliyetine devam etmesine yönelik yapılan bağış ve yardımların; anılan amaçlarla kurulmuş bulunan vakıf veya derneklere de yapılması mümkündür. |
| Düzenlemede yer alan “okul” ifadesinden, doğrudan eğitim – öğretim hizmetlerinin verildiği temel birimlerin anlaşılması gerekmekte olup, rehberlik ve araştırma merkezi, mesleki eğitim merkezi, iş eğitim merkezi, mesleki ve teknik eğitim merkezi ve akşam sanat okulları da bu kapsamda değerlendirilecektir. |
| Düzenlemede yer alan “sağlık tesisi” ifadesinden ise Sağlık Bakanlığınca sağlık tesisi kapsamında değerlendirilen kurum ve kuruluşların anlaşılması gerekmektedir. |
| b) Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı beyan edilecek gelirden indirilebilecektir. |
| c) Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler,kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen harcamalar (Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin 7 nci fıkrasında sayılmaktadır) ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilecektir. |
| d) Sponsorluk Harcamaları |
| 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için %50’si yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir. |
| e) Araştırma ve Geliştirme Harcamaları |
| Ar-Ge indirimi hem Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinde hem de 5746sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda düzenlenmiş bulunmaktadır. |
| Gelir Vergisi Kanununa göre, mükelleflerin işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü “Ar-Ge İndirimi“ olarak yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilebilecek, Ar-Ge faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmayacaktır. |
| Öte yandan 5746 sayılı Kanunda belirtilen işletmelerce gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı 31.12.2023 tarihine kadar Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde “Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi”nin ilgili satırında gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecektir. |
| 5746 sayılı Kanun kapsamındaki indirimden yararlananlar, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen “Ar-Ge indirimi” nden ayrıca yararlanamazlar. |
| 5746 sayılı Kanun kapsamında hesaplanan Ar-Ge indirimi tutarının ilgili dönemde kazancın yetersizliği nedeniyle indirim konusu yapılamaması halinde bu tutar sonraki hesap dönemlerine devredilecek, devredilen tutarlardan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki dönemlere ait olanlar, takip eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak |
| dikkate alınacaktır. |
| e) Doğal Afetler ile İlgili Ayni ve Nakdi Bağışlar |
| Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. |
| f) Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar |
| Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin 11 inci bendine 5904 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen hüküm uyarınca iktisadi işletmeleri hariç,Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı ile 6322 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen hüküm uyarınca Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. |
| g) Girişim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarların İndirimi Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerince Vergi Usul |
| Kanununun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10’unu aşmayan kısmı indirim konusu yapılabilecektir. |
| h) Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara hizmet veren bazı sektör işletmelerinin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara ilişkin indirim |
| Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunanlara Türkiye’de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma,çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50’si gelir vergisi matrahının tespitinde bildirilecek gelirden indirim konusu yapılabilecektir. |
| Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şarttır. |
| I) Bireysel Katılım Yatırımcısı İndirimi |
| 31/12/2017 tarihine kadar, 9/12/1994 tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamına giren bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’iniyıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilirler. |
| Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında projesi son beş yıl içinde desteklenmiş kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran %100 olarak uygulanır. |
| i) Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan Ajans ile EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları |
| Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan Ajansa ve EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı indirim konusu yapılabilecektir. |
| j) Diğer Kanunlara Göre Tamamı İndirilecek Bağış ve Yardımlar |
| a) Umumi hayata müessir afetler dolayısıyla alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara ilişkin 7269 sayılı Kanuna göre oluşturulan fona yapılan nakdi bağışların tümü ile milli yardım komiteleri veya mahalli yardım komitelerine makbuz karşılığı yapılan ayni/nakdi bağışlar, |
| b) 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa göre üniversitelere, ileri teknoloji enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıflardan Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınanlara makbuz karşılığında yapılan bağışlar, |
| c) 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa göre yapılan bağış ve yardımlar, |
| d) 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanuna göre yapılan nakdi bağışlar, |
| e) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa göre yapılan ayni ve nakdi bağışlar, |
| f) 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununa göre yapılan ayni ve nakdi bağışlar, |
| g) 3388 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar, |
| h) 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar, |
| i) 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 76 ncı maddesine göre ilköğretim kurumlarına yapılan nakdi bağışlar, |
| Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde,bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır. |
Yorumlar
Yorum Gönder